شمع یکی از قطعات مهم خودرو است. شمع با ایجاد جرقه های متوالی در محفظه احتراق باعث انفجار بنزین یا گاز شده و بدین شکل پیشرانه به حرکت در می آید. یکی از دسته بندی های اصلی شمع ماشین تعداد پلاتین های آن است که در این نوشتار به مقایسه شمع دو پلاتین و شمع تک پلاتین می پردازیم.
بسیاری از افراد گمان می کنند شمع هایی که بیش از یک پلاتین دارند جرقه بیشتر و قوی تری خواهند داشت و به تبع آن شتاب و قدرت خودرو بیشتر می شود. باید بدانید این تصور به کل اشتباه است. حتی در شمع های چهار پلاتین نیز تنها یکی از پلاتین ها جرقه می زند.
در شمع تک پلاتین تنها یک مسیر وجود دارد و موردی که تاثیر زیادی روی جرقه ی شمع دارد فاصله ی بین الکترود مرکزی و کناری است. به این فاصله فیلر یا گپ شمع گفته می شود. این فاصله در شمع های مختلف متفاوت است اما شمع های مورد استفاده در خودروهای ایرانی معمولا دارای فاصله ای به طول ۰.۹ میلی متر هستند.
این فاصله پس از استفاده طولانی مدت افزایش یافته و به همین دلیل قدرت جرقه زنی شمع کاهش می یابد. در خودروهایی که دارای شمع تک پلاتینه هستند این افزایش فاصله سبب کاهش قدرت احتراق و کاهش شتاب می شود.
اما نکته مهم در شمع هایی که بیش از یک پلاتین دارند این است که شمع در هر مرحله یکی از پلاتین ها را برای جرقه انتخاب می کند. این انتخاب به عوامل مختلفی بستگی دارد.
برای ایجاد جرقه نیاز به جریان برق وجود دارد و این جریان همواره مسیری را انتخاب می کند که در آن مقاومت بسیار پایین و طول مسیر کوتاه باشد.
در شمع های چند پلاتین در ابتدا پلاتینی انتخاب می شود که دارای فیلر کمتری باشد. پس از جرقه زدن این پلاتین به دلیل اینکه دمای آن بالا می رود مقاومت نیز افزایش یافته پس پلاتین بعدی انتخاب می شود.
اما یک عامل مهم و بسیار تاثیر گذار دیگر نیز در انتخاب پلاتین نقش دارد. این عامل مسیر حرکت جریان هوا داخل سیلندر است. معمولا جرقه ی شمع موافق با این جریان اتفاق می افتد. به بیان دیگر از آن سمتی که هوا در حال حرکت به سمت شمع است جرقه شمع نیز موافق با این جریان ایجاد می شود.
حالا که تفاوت عملکرد انواع شمع را بررسی کردیم بهتر است به مقایسه موارد دیگر شمع تک پلاتین و دو پلاتین بپردازیم.
در شمع های چند پلاتین چون جرقه ی ایجاد شده روی پلاتین های مختلف رخ می دهد نسبت به مدل تک پلاتین عمر بیشتر و عملکرد بهتری دارند.
در هنگام شتاب گیری و رانندگی معمولی تعداد پلاتین های شمع اثر خاصی ندارد اما در طولانی مدت شمع های چند پلاتین قدرت احتراق بهتری ایجاد می کنند.
در این صفحه می توانید آموزش عیب یابی خودرو از روی شمع را مطالعه کنید.
